Na ostatnim posiedzeniu, które odbyło się 20 grudnia Rada Ministrów zaakceptowała przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości, nowy projekt ustawy dotyczący konfiskaty rozszerzonej. Zmiany te dają możliwość zabrania majątków pochodzących z przestępstwa, a także pozwolą skutecznie walczyć ze zorganizowaną przestępczością, dostosowując w ten sposób polskie prawo do współcześnie panujących standardów. Do wdrożenia tych konkretnie przepisów zobowiązuje Polskę prawo unijne. Do prawa karnego na początek wprowadzono rozwiązania, które znacznie poprawią efektywność działań służących pozbawianiu sprawców przestępstw korzyści osiągniętych z popełnienia czynu zabronionego.
Nowe rozwiązania z pewnością uderzą w oszustów gospodarczych działających wbrew zasadom uczciwej konkurencji, a także zapewnią ochronę przedsiębiorcom przed przestępcami udającymi biznesmenów. Nowe regulacje uniemożliwią także czerpanie korzyści z nielegalnie zdobytych majątków.
Zmiany w tzw. konfiskacie rozszerzonej
Wprowadzone zmiany dotyczące przepadku rozszerzonego polegają na rozszerzeniu katalogu przestępstw, wobec których przepadek taki może zostać orzeczony. Głównie są to przestępstwa zagrożone karą powyżej 5 lat pozbawienia wolności.
Wprowadzony został również okres 5 lat przed popełnieniem przestępstwa, będący granicą kontroli legalności nabytego mienia przez sprawcę. Innymi słowy w przypadku skazania za poważne przestępstwo, sprawca będzie zmuszony wykazać legalność posiadanego majątku w minionych 5 latach. Patrząc na inne kraje, badanie legalności mienia często dotyczy 6, 7 lub nawet 15 lat, licząc od daty wszczęcia postępowania w sprawie przepadku.
Przepadek korzyści z przestępstwa
Chcąc wyeliminować sytuacje, w których dochodziło do przepisywania nielegalnie zdobytego majątku na inne osoby, usprawniono rozwiązania pozwalające orzec przepadek mienia w stosunku do osób trzecich, którym sprawca przekazał mienie nieodpłatnie lub zbył je za kwotę znacznie niższą od jego wartości rynkowej.
Założono przy tym możliwość skorzystania z instytucji przepadku bez wyroku skazującego. Polegać to będzie na przepadku korzyści z przestępstwa nawet wtedy, gdy postępowanie karne należy umorzyć bądź zawiesić (śmierć lub ucieczka przestępcy).
Projekt znacznie usprawni w zakresie prawa karnego wykonawczego egzekucję orzeczonego przepadku korzyści majątkowej osiągniętej z przestępstwa. Przepisy te umożliwią również w poważnych sprawach zastosowanie środków kontroli operacyjnej mających na celu ujawnienie mienia zagrożonego przepadkiem.
Zgodnie z konstytucją, przyjęto także możliwość przepadku danego przedsiębiorstwa nienależącego do sprawcy, które może być uznane za narzędzie przestępstwa. Chodzi tutaj zwłaszcza o przedsiębiorstwa, przy pomocy których popełniono wyjątkowo groźne przestępstwa gospodarcze, jak np. pranie brudnych pieniędzy. Przepadek taki może mieć miejsce, jeżeli właściciel przedsiębiorstwa (osoba fizyczna) wiedziała, że służy ono do popełniania przestępstwa i godził się na to tym samym nie obejmie to sytuacji, w których do wykorzystania przedsiębiorstwa jako narzędzia przestępstwa doszło wskutek nieostrożności lub lekkomyślności właściciela.
Przyjrzyjmy się gwarancjom dla przedsiębiorców – może zaistnieć przepadek w stosunku do którego nie będzie orzeczenia, jeżeli rozmiar szkody wyrządzonej przestępstwem bądź rozmiar ukrytej korzyści nie jest wysoki wobec rozmiarów samego przedsiębiorstwa. Oznacza to, ni mniej ni więcej, że w sytuacji, w której działanie nielegalne stanowi tylko margines działalności danej firmy przepadek ten nie będzie miał zastosowania. Wykluczy to takie sytuacje, że np. nieuczciwy handlowiec tudzież księgowy wystawiający kilka firmowych, ale pustych faktur, doprowadzi do zabezpieczenia przez prokuraturę całej firmy.
Sprawca przestępstwa musiałby odnieść korzyść o znacznej wartości przekraczającej 200 tysięcy złotych, aby w ogóle brać pod uwagę konfiskatę przedsiębiorstwa. Jeżeli właściciel przedsiębiorstwa faktycznie nie wiedział, iż jego pracownik to oszust, nie poniesie za to odpowiedzialności karnej i nie straci swojej firmy. Przepadek przedsiębiorstwa zawężony został w projekcie ustawy wyłącznie do firm będących własnością osób fizycznych.
Zaznaczyć przy tym musimy, że państwowy zarząd nad zabezpieczoną w trakcie postępowania karnego firmą pozwoli jej przetrwać i uregulować zobowiązania, a nawet zaciągać nowe, jeżeli jest to dla niej zasadne. Takie rozwiązanie będzie korzystne dla skarbu państwa, bowiem w przypadku decyzji sądu o przejęciu, umożliwia kontynuację jego działalności. Do tej pory praktycznie zawsze zajęcie majątku kończyło się upadłością nawet najsprawniej działających przedsiębiorstw - Projekt zmienia ten stan rzeczy.
Proponowane zmiany będą skutecznym narzędziem, by wzmocnić narzędzia prawne służące pozbawianiu korzyści materialnych sprawców najpoważniejszych przestępstw, zwłaszcza tych popełnianych w zorganizowanych grupach przestępczych. Wielu z nas przyzna, że skuteczne stosowanie przepadku mienia pochodzącego z przestępstw w walce z przestępczością zorganizowaną, będzie narzędziem lepszym nawet niż długoletnia kara pozbawienia wolności.
W interesie społecznym leży też to, aby odpowiedzialność sprawców poważnych przestępstw gospodarczych, nie ograniczała się wyłącznie do odbycia kary więzienia, ale by nie mogli też korzystać z nielegalnie zdobytego majątku.
Konieczność zmian jest oczywista - Nawet najostrzejsze kary więzienia nie przyniosą skutku, jeżeli sprawcy przestępstw gospodarczych i skarbowych pozostaną bezkarni pod względem finansowym. Bowiem najczęściej wliczają oni więzienie w ryzyko swojej działalności. Stąd istotne jest, by z powodzeniem stosować model konfiskaty rozszerzonej opierający się na domniemaniu przestępczego pochodzenia mienia sprawcy. Daje to w ten sposób możliwość skutecznego pozbawienia przestępców owoców ich nielegalnej działalności.
źródło ms.gov.pl
0 Komentarze